ماده میان ستاره ای

ستاره ها معمولا به لحاظ اندازه بسیار بزرگ اند؛ولی فضای بین ستاره ها (فضای میان_ستاره ای)از آن هم بزرگ تر است این فضای میان-ستاره ای پر از گاز و ذرات غبار بسیار خرد (به شعاع 10 بع توان 5- سانتی متر) است.در حالی که مطالعات طیف نمودی و گسیل تابش رادیویی حاکی از آن است که گاز میان-ستاره ای عمدتا متشکل از ئیدروژن و مقادیر اندکی عناصر دیگر نظیر کربن  ، نیتروژن ، اکسیژن ، سدیم ، آن و پتاسیم است، ترکیب ذرات غبار کمتر شناخته شده است.بنابر یک نظریه ، این ذرات از تعداد زیادی اتم کربن که به یکدیگر پیوسته اند و گرافیک را به وجود آورده اند،تشکیل شده است.پیشنهاد دیگر آن است که ذرات  غبار در واقع متشکل  از بلور های یخ مانندH₂O ، NH₃ و CH₄ یا مخلوط یاز آن ها است.

چگالی ماده میان-ستاره ای فوق العاده کم است. رقم قابل قبول، یک اتم در هر سانتی متر مکعب و در حدود ده ذره غبار در هر کیلومتر مکعب است ولی جرم کل ماده میان_ستاره ای کاملا قابل قیاس با جرم کل ستارگان است. مثلا محاسبات نشان می دهد که  جرم ماده میان_ستاره ای در همسایگی خورشید در حدود یک چهارم جرم ستاره های مجاور است.

ماده میان_ستاره ای هم  موجب کم سو شدن و هم به سرخی گراییدن رنگ ستاره های دوردست می شود.اثر سرخ کننده  به این  دلیل است  که  ماده  میان_ستاره  ای طول موج ه یکوته  تر (آبی ،بنفش) را از نور سرخ  بسیار بهتر می پراکند.در نتیجه  رنگ آبی پراکنده  و  رنگ قرمز از آن عبور می کند.