کهکشان بیضوی: تفاوت بین نسخه‌ها

از ویکی نجوم
پرش به: ناوبری، جستجو
سطر ۱: سطر ۱:
<p style="text-align: justify;">همانگونه که از نام این [[کهکشان]] ها بر می آید ، این کهکشان ها شکلی بیضی گون دارند ، چیزی شبیه به توپ راگبی &nbsp;. در هنگام مشاهده ، شکل آن ها از حالتی عملا دایره ای ، که هابل آن را E0 نامید ، تا E7 ، یعنی نمونه های کاملا کشیده ، متغیر است .&nbsp;</p><p style="text-align: justify;">این تقسیم بندی کاملا مشاهداتی است و لزوما بیان گر شکل واقعی کهکشان نمی باشد - اگر از یک انتها حتی به کهکشانی کاملا کشیده ، یا توپ راگبی ، نگاه کنیم ، آن را دایره ای می بینیم&nbsp;! در قلب خوشه های بزرگ کهکشانی ، اغلب یک یا چند کهکشان عظیم بیضوی غول مشاهده می شود . آن ها تا 10 میلیون میلیون [[جرم]] [[خورشید]] را در حجمی حدود 9 برابر کهکشان ما - قطری حدود 300000 [[سال نوری]] - جای می دهند . احتمالا آن ها نتیجه ی ادغام تعداد زیادی کهکشان کوچکترند، وجود این نوع کهکشان در مناطق پر تراکم کهکشانی از جمله شواهد این عقیده است  . این کهکشان ها پر جرم ترین کهکشان های شناخته شده هستند ، هر چند که تعداد آن ها نسبتا کم است . کهکشان های بیضوی ای که چند میلیون جرم خورشید را در حجمی به وسعت چند هزار سال نوری جای داده اند ، بسیار فراوان هستند . یک حقیقت جالب آن است که به نظر نمی رسد[[ ستاره]] ی جوانی در کهکشان های بیضوی وجود داشته باشد ، به عبارتی ظاهرا سازو کار ساخت ستاره متوقف شده است و اغلب ستاره های نشکیل دهنده ی آنها از نوع ستاره های کم جرم و پیر میباشند  . تصاویر [[M31]] ، [[کهکشان آندرومدا]] ، دو کهکشان بیضوی&nbsp;را برای آن نشان می دهد . کهکشان نزدیک تر و در ظاهر کروی تر ، از رده ی E2 است ، &nbsp;در حالیکه کهکشان دورتر از رده ی E5 می باشد . کهکشان های بیضوی حدود یک سوم تمام کهکشان های [[جهان]] را شامل می شوند .</p><p style="text-align: justify;"></p><p style="text-align: justify;"></p><p style="text-align: center;">[[File:M32.jpg|کهشان بیضوی M32]]</p>
+
این کهکشانها کاملا بیضوی هستند.نمای خارجی آنها صاف و همانند بیضیهای کامل هندسی است. نقشه ای از درخشندگی های هم تراز در آنها،گروهی بیضی هم مرکز را نشان می دهد که نورانی ترین آن در مرکز و بیضیهای تدریجا کم نور در طرف خارج قرار دارند. تمام این بیضیها به یک شکلند. شکل کامل ویکنواخت ساختار کهکشانهای بیضوی، نشانه ی پیری و آرامش آنهاست . یعنی از زمانی پس دراز ، رویداد قابل ملاحظه ای در آنها اتفاق نیفتاده است.با اندازه گیری سن این کهکشانها ،در میابیم که شکل گیری ستارپان در آنها ،حدود 10 میلیارد سال پیش متوقف شده است .اندازه گیری توزیع از مرکز یک کهکشان بیضوی به طرف بیرون ،نشان می دهدکه شدت نور طبق منحنی همواری کاهش می یابد. این منحنی که  ساختار کهکشان را توصیف می کند، در تمام کهکشانها ی بیضوی یکسان است و فقط بزرگی ونیز درجه ی پهن شدگی کهکشان آن را تغییر می دهد.ساختار اساسی همه ی کهکشانها ی بیضوی را به علت یکنواختی می توان در یک فرمول خلاصه کرد: همه ی آنها به یک شکلند وتفوتشان صرفا از نظر اندازه ی غنی بودن کهکشان وهمچنین گستردگی توزیع ستارگان است.این واقعیت نشان میدهد که کهکشانهای بیضوی در گذشته ای بسیار دور شکل گرفته اند، به طوری که از حالات اولیه ی آنها باقی نیست وشکل آغازین کهکشان در اثر رویدادهای پیش آمده و هموار شدن مدار ستارگان ، به به کلی از بین رفته است.
 +
 
 +
کهکشانهای بیضوی معمولا" از میلیاردها ستاره تشکیل یافته اند که مدار همه یآنها حول مرکز جرم سیستم است. مقایسه ساختار این کهکشان ها ، با مدلهایی که به طور ریاضی طرح می شوند ما را به تعیین انواع مدارهای ستاره ای آنها را راهنمایی  می کند.در کهکشانهای مختلف ،آرایش مدار ستاره نیز گوناگون است،ولی به نظر می رسد که درصد بیشتری از ستارگان اکثر کهکشانهای بیضوی مدارهایی با برونمرکزی زیاد دارند. در آنها تعداد کمی از ستارگان در مدارهای تقریبا "دایروی میگردند و بقیه در مدار هایی به شکل بیضویهای بسیار کشیده.
 +
یکنواختی مهم دیگر در کهکشانهای بیضوی ،رنگ آنهاست. تمام آنها قرمزند واختلاف بسیار اندکی از لحاط رنگ دارند. اخترشناسان با اندازه گیری رنگ این کهکشان ها نتیجه گرفته اند که بیشتر ستارگان آنها پیر هستند.زیرا ستارگان جوان به رنگ آبی و ستارگان پیر به رنگ قرمز دیده می شوند و بدیهی است که یک کهکشان قرمز نمی تواند از ستارگان آن تشکیل یابد.
 +
از مطالعه طیف کهکشانها ،اطلاعات زیادی به دست می آید.طیف کهکشان از مجموع طیف ستارگان آن حاصل می شود وآگاهی کلی از گونه های مختلف ستارگان به دست می دهد. طیف کهکشانهای بیضوی نیز حاکی از پیر بودن ستارگان آنها ست.
 +
 
 +
ویژگی یکسان دیگر در کهکشانهای بیضوی این است که تقریبا" تمام ماده ی آنها به صورت ستاره است وموتد بین ستاره ای مانند ابر گاز یا غبار( بجز استثتائات کوچک واتفاقی ) ندارند. از این امر نتیجه میشود که در حال حاضر ، هیچ ستاره ای در کهکشانهای بیضوی شکل نمی گیرد .زیرا آنها فاقد گاز و غبار هستند که مواد خام را برای شکل گیری ستارگان آماده می سازد. پیدایش ستارگان در این کهکشان ها متوقف شده است و آنها اجرامی پایدار هستند.
 +
 
 +
در رده بندی هابل ، کهکشانهای بیضوی بر اساس نمای ظاهری به هشت گروه تقسیم می شوند.این تقسیم بندی نه بر اساس تمایز فیزیکی بلکه بر مبنای تمایز هندسی است. برخی از کهکشان های بیضوی با نمای خارجی تقربیا" دایروی دیده می شود.در حالی که ،برخی بسیار کشیده هستند. اندازه ی کشیدگی بیضی با برونمرکزی آن مشخص می شود.  برونمرکزی ،  نسبت قطر کوچک به قطر بزرگ بیضی است که نمای خارجی آن را شکل میدهد .اگر قطر بزرگ را a و قطر کوچک را b بنامیم ، زیررده های هابل با فرمول 10(1-b/10) تعریف می شوند که در آن E نماد بیضی است. مثلا" کهکشانی با نمای خارجی دایروی در رده ی  Eo قرار می گیرد، زیرا a و b برابرند و در نتیجه ( b/a - 1 )- معادل صفر است؛ نیز  رده ی یک بیضی بسیار کشیده مثلا" با نسبت b=3/10a، E7 خواهد بود. بین E0 و E7 هشت رده  وجود دارد. بنا بر کشف هابل ،کهکشانی پهنتر از E7 نیست.
 +
 
 
== منابع ==
 
== منابع ==
<p style="text-align: justify;">1. کتاب درآمدی بر نجوم و کیهان‌شناسی / یان موریسون (نویسنده) / غلامرضا شاه‌علی (مترجم) / انتشارات ارم شیراز/ http://astronomy2012.blogfa.com/</p>
+
کتاب ساختار ستارگان و کهکشان ها / نوشته پاول هاج / ترجمه توفیق حیدرزاده
 
[[رده:کیهان‌شناسی]]
 
[[رده:کیهان‌شناسی]]

نسخهٔ ‏۳۰ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۳:۳۵

این کهکشانها کاملا بیضوی هستند.نمای خارجی آنها صاف و همانند بیضیهای کامل هندسی است. نقشه ای از درخشندگی های هم تراز در آنها،گروهی بیضی هم مرکز را نشان می دهد که نورانی ترین آن در مرکز و بیضیهای تدریجا کم نور در طرف خارج قرار دارند. تمام این بیضیها به یک شکلند. شکل کامل ویکنواخت ساختار کهکشانهای بیضوی، نشانه ی پیری و آرامش آنهاست . یعنی از زمانی پس دراز ، رویداد قابل ملاحظه ای در آنها اتفاق نیفتاده است.با اندازه گیری سن این کهکشانها ،در میابیم که شکل گیری ستارپان در آنها ،حدود 10 میلیارد سال پیش متوقف شده است .اندازه گیری توزیع از مرکز یک کهکشان بیضوی به طرف بیرون ،نشان می دهدکه شدت نور طبق منحنی همواری کاهش می یابد. این منحنی که ساختار کهکشان را توصیف می کند، در تمام کهکشانها ی بیضوی یکسان است و فقط بزرگی ونیز درجه ی پهن شدگی کهکشان آن را تغییر می دهد.ساختار اساسی همه ی کهکشانها ی بیضوی را به علت یکنواختی می توان در یک فرمول خلاصه کرد: همه ی آنها به یک شکلند وتفوتشان صرفا از نظر اندازه ی غنی بودن کهکشان وهمچنین گستردگی توزیع ستارگان است.این واقعیت نشان میدهد که کهکشانهای بیضوی در گذشته ای بسیار دور شکل گرفته اند، به طوری که از حالات اولیه ی آنها باقی نیست وشکل آغازین کهکشان در اثر رویدادهای پیش آمده و هموار شدن مدار ستارگان ، به به کلی از بین رفته است.

کهکشانهای بیضوی معمولا" از میلیاردها ستاره تشکیل یافته اند که مدار همه یآنها حول مرکز جرم سیستم است. مقایسه ساختار این کهکشان ها ، با مدلهایی که به طور ریاضی طرح می شوند ما را به تعیین انواع مدارهای ستاره ای آنها را راهنمایی می کند.در کهکشانهای مختلف ،آرایش مدار ستاره نیز گوناگون است،ولی به نظر می رسد که درصد بیشتری از ستارگان اکثر کهکشانهای بیضوی مدارهایی با برونمرکزی زیاد دارند. در آنها تعداد کمی از ستارگان در مدارهای تقریبا "دایروی میگردند و بقیه در مدار هایی به شکل بیضویهای بسیار کشیده. یکنواختی مهم دیگر در کهکشانهای بیضوی ،رنگ آنهاست. تمام آنها قرمزند واختلاف بسیار اندکی از لحاط رنگ دارند. اخترشناسان با اندازه گیری رنگ این کهکشان ها نتیجه گرفته اند که بیشتر ستارگان آنها پیر هستند.زیرا ستارگان جوان به رنگ آبی و ستارگان پیر به رنگ قرمز دیده می شوند و بدیهی است که یک کهکشان قرمز نمی تواند از ستارگان آن تشکیل یابد. از مطالعه طیف کهکشانها ،اطلاعات زیادی به دست می آید.طیف کهکشان از مجموع طیف ستارگان آن حاصل می شود وآگاهی کلی از گونه های مختلف ستارگان به دست می دهد. طیف کهکشانهای بیضوی نیز حاکی از پیر بودن ستارگان آنها ست.

ویژگی یکسان دیگر در کهکشانهای بیضوی این است که تقریبا" تمام ماده ی آنها به صورت ستاره است وموتد بین ستاره ای مانند ابر گاز یا غبار( بجز استثتائات کوچک واتفاقی ) ندارند. از این امر نتیجه میشود که در حال حاضر ، هیچ ستاره ای در کهکشانهای بیضوی شکل نمی گیرد .زیرا آنها فاقد گاز و غبار هستند که مواد خام را برای شکل گیری ستارگان آماده می سازد. پیدایش ستارگان در این کهکشان ها متوقف شده است و آنها اجرامی پایدار هستند.

در رده بندی هابل ، کهکشانهای بیضوی بر اساس نمای ظاهری به هشت گروه تقسیم می شوند.این تقسیم بندی نه بر اساس تمایز فیزیکی بلکه بر مبنای تمایز هندسی است. برخی از کهکشان های بیضوی با نمای خارجی تقربیا" دایروی دیده می شود.در حالی که ،برخی بسیار کشیده هستند. اندازه ی کشیدگی بیضی با برونمرکزی آن مشخص می شود. برونمرکزی ، نسبت قطر کوچک به قطر بزرگ بیضی است که نمای خارجی آن را شکل میدهد .اگر قطر بزرگ را a و قطر کوچک را b بنامیم ، زیررده های هابل با فرمول 10(1-b/10) تعریف می شوند که در آن E نماد بیضی است. مثلا" کهکشانی با نمای خارجی دایروی در رده ی Eo قرار می گیرد، زیرا a و b برابرند و در نتیجه ( b/a - 1 )- معادل صفر است؛ نیز رده ی یک بیضی بسیار کشیده مثلا" با نسبت b=3/10a، E7 خواهد بود. بین E0 و E7 هشت رده وجود دارد. بنا بر کشف هابل ،کهکشانی پهنتر از E7 نیست.

منابع

کتاب ساختار ستارگان و کهکشان ها / نوشته پاول هاج / ترجمه توفیق حیدرزاده