در حال ویرایش M53

[[پرونده:Globular Cluster M53.jpg|چپ|قاب]]

== تاریخچه ==

M53  در اوایل صبح 3 فوریه 1775 توسط الرت در برلین (آلمان) یافت شد. الرت آن را «زنده و گرد» شرح داد.
مسیه درحالیکه هیچ اطلاعی از کشف الرت نداشت به صورت مستقل آن را در 26 فوریه 1777 با عنوان «سحابی بی ستاره» کشف و معرفی کرد و بعدها آن را بهM79  تشبیه کرد و افزود: «گرد و منحصر به فرد».

تنها چند سال بعد ویلیام هرشل موفق شد با تلسکوپ بازتابی دست ساز خود این خوشه‌ی کروی را به صورت مجموعه ای از ستاره های مجزا ببیند. وی M53 را به [[M10]] تشبیه کرد و با شوق خاصی برای توصیفش اینگونه نوشت: «یکی از زیباترین اجرامی است تاکنون در آسمان دیده ام. این خوشه به شکل یک کره یکپارچه دیده می‌شود؛ شامل ستاره هایی کوچک و به شکل یک شعله‌ی نورانی کاملا فشرده شده است. تعداد زیادی ستاره‌ی جدا، آن را احاطه کرده‌اند که در جرم مرکزی به سادگی قابل دیدن هستند.» در 14 مارس 1783 وی خوشه کروی بسیار کم نور NGC 5053 را در همسایگی این خوشه کشف کرد.

«خوشه ای زیبا و به هم فشرده» نظری بود که بعدها جان هرشل درباره M53 ارائه کرد. او قدر روشن ترین ستاره را چیزی بین 12تا20 تعیین کرد و گفت: «نشان دهنده یک توده‌ی گرد و بسیار  متراکم».
لردرز تحت تاثیر M53  قرار گرفت و گفت: «به صورت سراتاسر متراکم نیست و این تراکم در 4یا5 ناحیه از محدوده ای کوچک پخش شده است.» او قطر 3 را به این ناحیه نسبت داد. تصاویر حاصل از عکاسی، موجب شده کورتیس قطر °10 را  پیشنهاد کند.<ref name="multiple2"> کتاب اطلس اجرام مسیه [http://www.ebook3000.com/Atlas-of-the-Messier-Objects--Highlights-of-the-Deep-Sky_54708.html] </ref>

== اخترفیزیک ==

M53 در فاصله‌ی زیاد 63,000ly از ما، در همان فاصله ای که از مرکز کهکشان دارد، قرار گرفته است. در ابعاد واقعی، این خوشه بزرگتر از خوشه نزدیکتر [[M13]] است. M53 دارای قطر 230ly است و جرمی حدود 750,000  برابر جرم خورشید دارد.

مدار بزرگ M53 آن را بر روی هاله‌ی بیرونی کهکشان قرار می‌دهد و حدود یک میلیارد سال طول می‌کشد که یکبار آن را دور بزند. بیشینه فاصله‌ی  M53 از مرکز کهکشان 100,000ly است. اکنون، با سرعت 70Km/s به ما نزدیک می شود.

با توجه به طبقه بندی شپلی، M53 تراکمی از رده‌ی V دارد. قدر درخشانترین ستاره‌های آن به 13.8  می‌رسد. ساویر- هاگ قدر متوسط 15.1 را برای 25 ستاره‌ی روشن خوشه محاسبه کرد، و قدر شاخه افقی را 16.9 به دست آورد. ستاره های M53 فراوانی فلزی بسیار کمی نسبت به فراوانی معمول برای خوشه های کروی موجود در هاله ی کهکشانی دارند که معمولا از گازهای اولیه تشکیل شده اند. 59 متغیر RR- شلیاقی  و 8 متغیر SX Phe ]ققنوسی[ شناحته شده در خوشه وجود دارد. نوع دوم به 151 ستاره آبی دور افتاده‌ی ثبت‌شده‌ی M53 مربوط است (رجوع شود به M30). 
درسال 1989 یک تپ اختر با دوره ی 33ms توسط تلسکوپ رادیویی آرسیبو در M53 یافت شد. تغییرات سیگنال نشان داد که خود آن تپ اختر با دوره‌ی 256 day به دور ستاره ای دیگر می گردد. پس از شکل گیری این تپ‌اختر هزارم‌ثانیه‌ای در یک انفجار ابرنواختر نوع la ، این تپ اختر باید مقداری تکانه زاویه‌ای اضافی از ستاره ی هدم خود در این سامانه‌ی دوتایی نزدیک خود دریافت کند. در خوشه‌های کروی به این صورت، ممکن است یک ستاره‌ی همدم، توسط برخوردهای نزدیک با ستارگان دیگر ناپدید شود (رجوع شود به [[M13]]). چرخش آهسته تپ اختر سن یک هزار میلیون سال را پیشنهاد می‌کند.

در°1 شرق M53 خوشه کروی بسیار کم‌نور NGC 5053 جای گرفته است. این خوشه بخاطر تراکم ستاره ای کم، فلزیت بسیار کم و عدم وجود هسته متراکم، غیرعادی به حساب می آید. هرچند که فاصله‌ی 53,500ly (که کمتر از فاصله M53 است) باعث می‌شود NGC 5053 در فضا همسایه واقعی M53 نباشد. اما در ابعاد واقعی، بسیار کم‌سوتر از آن است و با قطری برابر با  160,000ly، تنها 40,000 برابر خورشید درخشندگی دارد. درخشانترین ستاره آن - همانند همتایش در M53- دارای قدر 13.8 است. قدر ستاره های شاخه افقی در بهترین حالت به 16.7 می رسد، اما روشنایی مجموع این خوشه 9.5 است.<ref name="multiple2"> کتاب اطلس اجرام مسیه [http://www.ebook3000.com/Atlas-of-the-Messier-Objects--Highlights-of-the-Deep-Sky_54708.html] </ref>

== رصد ==

M53  با یک دوچشمی 10×50 به صورت یک گوی تار دیده می شود و با تلسکوپ های کوچک هم همین تصویر را خواهد داشت.
 با یک ابزار 4.7 اینچی یک سحابی کروی به همراه یک هسته دیده می شود. برخی از رصدگران هسته آن را مثلثی توصیف کرده‌اند. برای دیدن ستاره‌های مجزا، ابزاری قوی تر از 6 تا 8 اینچ نیاز است.

یک تلسکوپ 14 اینچی ستاره‌های M53 را کاملا تفکیک می‌کند. تنها پس زمینه‌ای مبهم به صورت ناحیه ای روشن و کوچک در مرکز باقی می‌ماند. به سمت بیرون این خوشه کروی، توزیع ستاره ها نامنظم و چند تکه می‌شود. یک پس زمینه ستاره ای به قدر 11.5 در شمال شرقی مرکز خوشه جای گرفته است.
خوشه کروی ضعیف NGC 5053  در °1 جنوب شرقی M53 در شرایط مطلوب رصدی، ممکن است توسط دوچشمی قوی 20×100 به صورت درخشش غبارهای ضعیف دیده شود. با یک تلسکوپ 14 اینچی یک جرم بزرگ و گسترده پدیدار می شود که خال‌هایی دارد؛ اما مرکز تراکم قابل توجهی ندارد.

ستاره ی روشن گیسو در °1 جنوب شرقی M53 یک ستاره‌ای دوتایی است (1728∑ )که از دو مولفه با قدر برابر 5.2 تشکیل شده است که با دوره 25.8 سال به دور یکدیگر می گردند. ما مدار این دوتایی را تقریبا لبه‌ای می‌بینیم. بنابراین با وجود آن که فاصله آنها در سال 2003 تنها "0.3 بود، در 2010 به "0.65 افزایش یافت. همچنین زاویه موقعیت بعد از هر حضیض به سرعت از °12 به °192 افزایش پیدا می‌کند.
ستاره ی دوتایی 648∑ در '6.2 جنوب شرقی M53 بسیار راحت‌تر قابل مشاهده است. این سامانه دوستاره با قدر 9.5 و فاصله "87 دارد.<ref name="multiple2"> کتاب اطلس اجرام مسیه [http://www.ebook3000.com/Atlas-of-the-Messier-Objects--Highlights-of-the-Deep-Sky_54708.html] </ref>
==منبع==
<references />

[[رده:فهرست اجرام مسیه]]