زمان خورشیدی: تفاوت بین نسخهها
هانيه اميري (بحث | مشارکتها) (صفحهای جدید حاوی 'چپ|بندانگشتی|300px|در سیاراتی مانند [[زمین که حرکتی [[حرکت ...' ایجاد کرد) |
هانيه اميري (بحث | مشارکتها) |
||
سطر ۱: | سطر ۱: | ||
[[پرونده:Sidereal day (prograde).png|چپ|بندانگشتی|300px|در سیاراتی مانند [[زمین]] که حرکتی [[حرکت رجوعی|پسرونده]] دارند، [[زمان نجومی|روز نجومی]] کوتاهتر از روز خورشیدی است. در زمان ۱، [[خورشید]] و [[ستاره|ستارگان]] هر دو در بالای سر قرار میگیرند. در زمان ۲، سیاره ۳۶۰ درجه چرخیده و دوباره ستارگان در بالای سر قرار گرفتهاند (از ۱ به ۲ = یک روز نجومی). اما تا مدت کمی بعد یعنی تا زمان ۳ خورشید دوباره در بالای سر قرار نمیگیرد (از ۱ به ۳ = یک روز خورشیدی). به زبان سادهتر از زمان ۱ تا زمان ۲ زمین یک دور کامل [[چرخش زمین|میچرخد]]. اما بخاطر زاویه مورد نیاز برای بازگشت به حالت ۱ از زمان ۱ تا زمان ۳ طول میکشد که دوباره به زمان ظهر بازگردیم.]] | [[پرونده:Sidereal day (prograde).png|چپ|بندانگشتی|300px|در سیاراتی مانند [[زمین]] که حرکتی [[حرکت رجوعی|پسرونده]] دارند، [[زمان نجومی|روز نجومی]] کوتاهتر از روز خورشیدی است. در زمان ۱، [[خورشید]] و [[ستاره|ستارگان]] هر دو در بالای سر قرار میگیرند. در زمان ۲، سیاره ۳۶۰ درجه چرخیده و دوباره ستارگان در بالای سر قرار گرفتهاند (از ۱ به ۲ = یک روز نجومی). اما تا مدت کمی بعد یعنی تا زمان ۳ خورشید دوباره در بالای سر قرار نمیگیرد (از ۱ به ۳ = یک روز خورشیدی). به زبان سادهتر از زمان ۱ تا زمان ۲ زمین یک دور کامل [[چرخش زمین|میچرخد]]. اما بخاطر زاویه مورد نیاز برای بازگشت به حالت ۱ از زمان ۱ تا زمان ۳ طول میکشد که دوباره به زمان ظهر بازگردیم.]] | ||
− | '''زمان خورشیدی''' زمانی است که بوسیله [[خورشید]] اندازهگیری میشود. یکای این اندازهگیری روز است که بر پایه طلوع و غروب روزانه خورشید است و کهنترین روش اندازهگیری برای بشر بوده است. | + | '''زمان خورشیدی''' زمانی است که بوسیله [[خورشید]] اندازهگیری میشود. یکای این اندازهگیری روز است که بر پایه طلوع و غروب روزانه [[خورشید]] است و کهنترین روش اندازهگیری برای بشر بوده است. |
− | این زمان را به روشهای گوناگونی میتوان اندازه گرفت. برای نمونه موقعیت ظاهری خورشید در [[کره سماوي]] (کرهای فرضی است که با [[زمین]] هممرکز است و شعاع بسیار زیادی دارد). زمانهای محلی را نیز میتوان با [[طول جغرافیایی]] بدست آورد. | + | این زمان را به روشهای گوناگونی میتوان اندازه گرفت. برای نمونه موقعیت ظاهری [[خورشید]] در [[کره سماوي]] (کرهای فرضی است که با [[زمین]] هممرکز است و شعاع بسیار زیادی دارد). زمانهای محلی را نیز میتوان با [[طول جغرافیایی]] بدست آورد. |
==زمان خورشیدی ظاهری== | ==زمان خورشیدی ظاهری== | ||
− | زمان خورشیدی ظاهری را میتوان با حرکت خورشید اندازه گرفت. پایه این اندازهگیری، فاصله زمانیست که [[خورشید]] در یک روز دارد. این فاصله زمانی را میتوان با [[ساعت خورشیدی]] یا فاصله بین دو نیم روز بدست آورد. | + | زمان خورشیدی ظاهری را میتوان با حرکت [[خورشید]] اندازه گرفت. پایه این اندازهگیری، فاصله زمانیست که [[خورشید]] در یک روز دارد. این فاصله زمانی را میتوان با [[ساعت خورشیدی]] یا فاصله بین دو نیم روز بدست آورد. |
طول روز در زمان خورشیدی ظاهری ثابت نیست و در طول سال تغییر میکند و در کل ۱۶ دقیقه انحراف از میانگین در فصلهای مختلف را ایجاد میکند. این انحراف به دو دلیل رخ میدهد: | طول روز در زمان خورشیدی ظاهری ثابت نیست و در طول سال تغییر میکند و در کل ۱۶ دقیقه انحراف از میانگین در فصلهای مختلف را ایجاد میکند. این انحراف به دو دلیل رخ میدهد: | ||
− | # از آنجا که مسیر گردش [[زمین]] بدور خورشید [[بیضی]] است نه [[دایره]]، در فصلهای مختلف طول روز متفاوت است و هنگامی که زمین به خورشید نزدیکتر است ([[ | + | # از آنجا که مسیر گردش [[زمین]] بدور [[خورشید]] [[بیضی]] است نه [[دایره]]، در فصلهای مختلف طول روز متفاوت است و هنگامی که [[زمین]] به [[خورشید]] نزدیکتر است ([[حضیض]]) تندتر و زمانی که از آن دور است ([[اوج]]) کندتر حرکت میکند. |
− | # بدلیل کج بودن محور | + | # بدلیل کج بودن محور [[زمین]]، میتوان اینگونه فرض کرد که [[خورشید]] روی [[دایرة البروج]] نسبت به [[استوا]] کج حرکت میکند. از این رو در هنگام [[اعتدال بهاری]] (نوروز) و [[اعتدال پائیزی]] (مهرگان)، [[خورشید]] بدلیل زاویهدار بودن با استوا، کندتر از سرعت میانگین حرکت میکند و در روز نخست زمستان و تابستان، [[خورشید]] موازی با استوا خواهد بود و سرعتش بیشتر از میانگین خواهد بود. |
==زمان خورشیدی میانگین== | ==زمان خورشیدی میانگین== | ||
سطر ۱۷: | سطر ۱۷: | ||
این گونه زمان خورشیدی، میانگینی را بر پایه [[کره سماوي]] از طول یک روز میدهد میدهد که در همه فصلهای سال ثابت است. | این گونه زمان خورشیدی، میانگینی را بر پایه [[کره سماوي]] از طول یک روز میدهد میدهد که در همه فصلهای سال ثابت است. | ||
− | بدلیل شتاب [[جذر و مد]]ي بین زمین و ماه این مقدار میانگین، در هر سده یک چهارم هزارم ثانیه افزایش مییابد.(ماه شتاب زمین را کندتر و زمین شتاب ماه را زیادتر میکند) | + | بدلیل شتاب [[جذر و مد]]ي بین [[زمین]] و [[ماه]] این مقدار میانگین، در هر سده یک چهارم هزارم ثانیه افزایش مییابد.([[ماه]] شتاب زمین را کندتر و زمین شتاب ماه را زیادتر میکند) |
اختلاف بین زمان خورشیدی ظاهری و زمان خورشیدی میانگین را [[معادله زمان]] میگویند. | اختلاف بین زمان خورشیدی ظاهری و زمان خورشیدی میانگین را [[معادله زمان]] میگویند. |
نسخهٔ ۴ آوریل ۲۰۱۲، ساعت ۱۹:۳۳
زمان خورشیدی زمانی است که بوسیله خورشید اندازهگیری میشود. یکای این اندازهگیری روز است که بر پایه طلوع و غروب روزانه خورشید است و کهنترین روش اندازهگیری برای بشر بوده است.
این زمان را به روشهای گوناگونی میتوان اندازه گرفت. برای نمونه موقعیت ظاهری خورشید در کره سماوي (کرهای فرضی است که با زمین هممرکز است و شعاع بسیار زیادی دارد). زمانهای محلی را نیز میتوان با طول جغرافیایی بدست آورد.
زمان خورشیدی ظاهری
زمان خورشیدی ظاهری را میتوان با حرکت خورشید اندازه گرفت. پایه این اندازهگیری، فاصله زمانیست که خورشید در یک روز دارد. این فاصله زمانی را میتوان با ساعت خورشیدی یا فاصله بین دو نیم روز بدست آورد.
طول روز در زمان خورشیدی ظاهری ثابت نیست و در طول سال تغییر میکند و در کل ۱۶ دقیقه انحراف از میانگین در فصلهای مختلف را ایجاد میکند. این انحراف به دو دلیل رخ میدهد:
- از آنجا که مسیر گردش زمین بدور خورشید بیضی است نه دایره، در فصلهای مختلف طول روز متفاوت است و هنگامی که زمین به خورشید نزدیکتر است (حضیض) تندتر و زمانی که از آن دور است (اوج) کندتر حرکت میکند.
- بدلیل کج بودن محور زمین، میتوان اینگونه فرض کرد که خورشید روی دایرة البروج نسبت به استوا کج حرکت میکند. از این رو در هنگام اعتدال بهاری (نوروز) و اعتدال پائیزی (مهرگان)، خورشید بدلیل زاویهدار بودن با استوا، کندتر از سرعت میانگین حرکت میکند و در روز نخست زمستان و تابستان، خورشید موازی با استوا خواهد بود و سرعتش بیشتر از میانگین خواهد بود.
زمان خورشیدی میانگین
این گونه زمان خورشیدی، میانگینی را بر پایه کره سماوي از طول یک روز میدهد میدهد که در همه فصلهای سال ثابت است.
بدلیل شتاب جذر و مدي بین زمین و ماه این مقدار میانگین، در هر سده یک چهارم هزارم ثانیه افزایش مییابد.(ماه شتاب زمین را کندتر و زمین شتاب ماه را زیادتر میکند)
اختلاف بین زمان خورشیدی ظاهری و زمان خورشیدی میانگین را معادله زمان میگویند.
منبع
ويكي پديا فارسي[۱]