ادموند هالی
ادموند هالی در سال 1656 میلادی در خانواده ای ثروتمند در نزدیکی لندن به دنیا آمد.
او ابتدا در مدرسه ی سنت پال و سپس در دانشگاه آکسفورد به تحصیل پرداخت ؛بیست ساله بود که مقاله ای در مورد مدار های سیاره ها ارائه کرد.
وی با جان فلامستید اختر شناس سلطنتی انگلیسی در طراحی یک رصدخانه جدید بزرگ در گرینویچ همکاری کرد.شیفتگی هالی برای رصد های دقیق،وی را به سفر به جزیره دور افتاده سنت هلن کشانید تا نخستین کاتالوگ صحیح ستارگان جنوب را تهیه کندبه همین دلیل دانشگاه را بدون طی کردن آزمون نهایی ترک کرد.او پس از بازگشت با ایزاک نیوتن دوست شد و با او در نوشتن کتاب اصول(Primeipia)همکاری کرد که این کتاب پایه گذار علم مکانیک جدید شد.
هالی با بهره گیری از بینش نیوتن درباره ی حرکت مداری به این اندیشه دست یافت که نه تنها سیارات بلکه اجرام سماوی بسیاری به دور خورشید میگردند.
او این اندیشه را درمورد دنباله‌دار ها بکار گرفت.در آن زمان دنباله‌دار ها را اجرامی در نظر میگرفتند که به سرعت در فضای خارج زمین می گذرند؛و بطور موضعی مدت کوتاهی نمایان میشوند و سپس برای همیشه از بین میروند.
هالی با مطالعه ی تاریخ ظهور دنباله دار ها متوجه شد در زمانی که بعضی از دنباله دار های بزرگ در آسمان رویت شده اند،الگوی منظمی وجود دارد.او با جسارت تمام حدس زد این نظم در ظاهر شدن دنباله دار ها ناشی از بازگشت بعضی از دنباله دار ها به نزدیکی زمین در طی گردش آنها به دور خورشید است.
وی توجه خود را بر این باور متمرکز کرده بود که تنها یک دنباله دار مسبب ظاهر شدن دنباله دار ها در سالهای 240ق.م و 837،1066،1301،1456،1682 میلادی بوده است.او با استفاده از مکانیک نیوتنی مدار این دنباله دار را محاسبه کرد و بطور صحیحی نتیجه گیری کرد که این دنباله دار در مداری بیضوی بسیار کشیده حرکت می کند،دوره ی گردش آن تقریبا 76 سال است و در سال 1758 باز می‌گردد.
این نخستیم تلاش برای بکار گرفتن قوانین حرکت در پیشگویی اختر شناسی بود.
هالی در سال 1720 به عنوان اختر شناس سلطنتی منصوب شد و به اکتشافات بسیاری پرداخت.از جمله اینکه ستارگاه حرکت میکنند و بعضی از سحابی ها ابر های گازی هستند.اما فعالیت های وی تنها به اختر شناسی محدود نمی‌شود.او سنجش هایی در مورد کشند های اقیانوسی به عمل آورد،عمر زمین را بر اساس اصول فیزیکی برآورد کردو مقالاتی درباره ی پدیده های هواشناسی اپتیک و دماسنجی ارائه کرد.هالی آثاری درباره ی تاریخ،ریاضیات و زبانشناسی نیز منتشر کرد.گویی این همه کافی نبود که او دست به اختراع نوعی تجهیزانت جدید غواصی زد.اختراعی که تکنولوژی بالا آوردن کشتی های شکسته از ته دریا به سطح آب را توسعه بخشید،همچنین اصول جدیدی برای محاسبه مخاطرات به عنوان مبنایی برای بیمه عمر و پرداخت مستمری سالیانه وضع کرد. هالی در سال 1742 در 86 سالگی نزدیک رصد خانه ی گرینویچ چشم از جهان فروبست.
وی جایگاه افتخار آمیزی در اختر شناسی کسب کرد و گرامی داشت مردمی را بدست آورد که بخاطر دست آورد های وی در زمینه های بسیار متعددو به خاطر صفات عالی شخصی اش او را عزیز می داشتند.
صحت پیشگویی هالی درباره ی بازگشت دنباله دار بزرگ شانزده سال پس از مرگ وی به اثبات رسید.گرچه او دیگر حضور نداشت تا از پیروزی اش دلشاد شود،اما دنباله داری را که به دقت رصد کرده بود به افتخار او دنباله دار هالی نامیدند تا نام او همواره مشهور بماند.
منابع[ویرایش]
1. کتاب نجوم دینامیکی ، نوشته ی رابرت تی دیکسون ، ترجمه ی احمد خواجه نصیر طوسی ، نشر دانشگاهی
