M4

از ویکی نجوم
پرش به: ناوبری، جستجو
خوشه ستاره ای چشم گربه

M4 یا مسیه 4 ، (همچنین شناخته شده با نام NGC 6121) یک خوشه کروی در صورت فلکی عقرب می باشد. این خوشه توسط فیلیپه لویی دو شه سو، در سال 1746 کشف شد و در سال 1764 توسط شارل مسیه به فهرست او اضافه شد.این اولین خوشه کروی ای بود که ستاره هایش از هم قابل تفکیک بودند.<ref name="multiple1"> ویکی پدیای انگلیسی [۱] </ref>


قابلیت مشاهده[ویرایش]

مسیه 4 حتی در کوچکترین تلسکوپ ها هم به صورت توپی ابری شکل از نور دیده می شود. اندازه آن در آسمان حدوداً برابر اندازه ماه است.این خوشه از آسان ترین خوشه ها برای رصد است و تنها در 3/1 درجه غرب ستاره قلب العقرب واقع شده است و هر دو آن ها با هم در یک تلسکوپ با میدان دید وسیع قابل مشاهده هستند. تلسکوپ های سایزمتوسط می توانند ستاره‌های منفرد این خوشه را که پرنور ترینشان از قدر ظاهری 10.8 می باشد تفکیک نماید. <ref name="multiple1"> ویکی پدیای انگلیسی [۲] </ref>

مکان خوشه کروی M4

خصوصیات فیزیکی[ویرایش]

مسیه4 خوشه ای است که تراکم ستارگان در مرکزش زیاد نیست و از رده 9 دسته‌بندی می شود و قطرش 75 سال نوری اندازه گیری شده است. این خوشه یک حالت میله ای شکل در مناطق نزدیک به هسته اش دارد که با تلسکوپ های معمولی قابل مشاهده است. این ساختار تشکیل شده از ستاره هایی از قدر 11 و طول آن حدوداً 5/2 دقیقه قوسی است و اولین بار ویلیام هرشل در سال 1783 ثبت شد. حداقل 43 ستاره متغیر در مسیه 4 رصد شده اند. مسیه 4 و NGC 6397 حدود 7200 سال نوری با ما فاصله دارند، که این دو خوشه کروی را نزدیک ترین خوشه های کروی به منظومه شمسی ما می کند. سن این خوشه 2/12 میلیارد سال تخمین زده شده است.

در نجوم ، فراوانی عناصر غیر از هیدروژن و هلیوم ، فلزیت خوانده میشود، و عموما با نسبت فراوانی آهن به هیدروژن در مقایسه با خورشید محاسبه می شود. برای این خوشه ، فراوانی آهن محاسبه شده برابر است با

M 4-1.png

این مقدار لگاریتمِ نسبت آهن به هیدروژن متناسب با همین نسبت در خورشید است. بنابراین این خوشه فراوانی آهن برابر با 8.5% فراوانی آهن خورشید را دارد. بنا بر این محاسبات فروانی عناصر، می‌توان نتیجه گرفت که این خوشه، میزبان دو جمعیت متفاوت از ستارگان است. هر یک از این گروه ها مجموعه ای از ستارگان اند که همزمان شکل گرفته اند. و به نظر میرسد که این خوشه شاهد حداقل دو گونه متفاوت چرخه تشکیل ستاره بوده است.

مؤلفه های سرعت فضایی این خوشه به صورت U, V, W) = (–57 ± 3, –193 ± 22, –8 ± 5) km/s) هستند. این خوشه مداری به دور راه شیری دنبال می‌کند که دوره تناوب 116±3 میلیون سال و گریز از مرکز 0.03±0.08 را داراست. در هنگام حضیض به فاصله 0.1±0.6 هزار پارسکی و در هنگام اوج به فاصله 0.3±5.9 هزار پارسکی از مرکز کهکشان می رسد. انحراف مداری این خوشه زاویه ای °6 ± °23 درجه با صفحه کهکشان راه شیری می سازد که این خوشه را به اندازه 0.4±1.5 هزار‌ پارسک بالای صفحه کهکشانی نگاه می دارد. وقتی که این خوشه از درون دیسک کهکشان عبور می کند به فاصله کم تر از 5 هزار پارسکی از مرکز کهکشان هم می رسد. هر بار که این خوشه از درون دیسک کهکشان عبور می کند، دستخوش شوک های کشندی می شود که میتواند سبب ریزش پشت سر هم ستارگان شود . بنابراین، این خوشه در گذشته بسیار سنگین تر بوده است.<ref name="multiple1"> ویکی پدیای انگلیسی [۳] </ref>

ستاره های قابل توجه[ویرایش]

عکس هایی که در سال 1995 توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته شدند کوتوله های سفیدی را در مسیه 4 نشان دادند که از پیر‌ترین کوتوله های سفید راه شیری به حساب می آیند و حدود 13 میلیارد سال عمر دارند. یکی از این کوتوله های سفید یک دوتایی است که همدم پالسار به نام PSR B1620-26 دارد، و یک سیاره که به دورش میچرخد و 2.5 برابر مشتری جرم دارد. در سال 1987 یک پالسار میلی ثانیه ای در مسیه 4 کشف شد که دارای دوره تناوب 3 میلی ثانیه و ده بار سریع تر از پالسار خرچنگ بوده است.<ref name="multiple1"> ویکی پدیای انگلیسی [۴] </ref>


منابع[ویرایش]

<references />